Polski Ład - nowy podatek dla dużych firm

8 września 2021 r. na sejmowej stronie opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, czyli tzw. ustawy podatkowej Polskiego Ładu. Jednym z zaproponowanych w projekcie rozwiązań jest wprowadzenie nowej formy opodatkowania - minimalnego podatku CIT, czyli podatku przychodowego.

Celem zmian ma być uszczelnienie systemu podatkowego i wygenerowanie wymiernych wpływów do budżetu z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

Minimalny CIT – główne założenia projektu

Projekt ustawy podatkowej Polskiego Ładu przewiduje wprowadzenie nowego minimalnego podatku dochodowego od osób prawnych, a nowa forma opodatkowania ma być realizowana poprzez powiązanie wysokości podatku płaconego przez duże przedsiębiorstwa, a w szczególności przedsiębiorstwa międzynarodowe, z faktycznym miejscem uzyskiwania przez nie dochodu.

Podatek przychodowy – kogo obejmie?

Minimalny CIT w wysokości 10% podstawy opodatkowania obejmie spółki będące rezydentami, a także podatkowe grupy kapitałowe, które:

• ponoszą straty ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
• wykazują określony niski wskaźnik dochodowości w ramach działalności operacyjnej wynikający ze stosunku przychodów do kosztów uzyskania przychodów (tj. udział dochodów w przychodach stanowiący nie więcej niż 1% podstawy opodatkowania).

Minimalny CIT zapłacą także nierezydenci prowadzący działalność poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład, w zakresie w jakim zakład ten osiąga przychody i ponosi straty z działalności.

Podatek dla dużych firm – wyłączenia

Niektóre kategorie podmiotów zostały wyłączone spod opodatkowania minimalnym CIT, także w ramach dodatkowej autopoprawki do ustawy, a należą do nich podmioty, które pomimo spełnienia określonych warunków są:

• podmiotami o specyficznym profilu działalności, u których niski poziom dochodowości nie jest źródłem unikania opodatkowania, lecz wynika z istoty oraz szczególnych uwarunkowań prowadzonej działalności (dotyczy przypadków, w których umowy międzynarodowe nie pozwalają przeciwdziałać unikaniu opodatkowania lub podmiot nie ma swobody ustalania ceny),
• podmiotami rozpoczynającymi prowadzenie działalności, w roku rozpoczęcia działalności oraz kolejno następujących po sobie 2 latach podatkowych następujących bezpośrednio po tym roku (co oznacza powstanie ewentualnego obowiązku dopiero od 4 roku prowadzenia działalności),
• przedsiębiorstwami finansowymi takimi jak bank krajowy, instytucja kredytowa, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa, Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa,
• podatnikami, którzy w kolejnych latach (począwszy od 4 roku podatkowego) wykazali określony spadek przychodów (co najmniej o 30%) w porównaniu do przychodów roku bezpośrednio poprzedzającego ten rok podatkowy, a także
• podmiotami funkcjonującymi w prostej strukturze organizacyjno-prawnej, bez rozbudowanych powiązań – tj. w których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne, a spółka podatnik nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Minimalny CIT – jaka podstawa opodatkowania i kwoty ją zmniejszające?

Podstawą opodatkowania będzie suma określonych w przepisie wielkości, na którą będą się składać:

• 4% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych,
• poniesione na rzecz podmiotów powiązanych koszty finansowania dłużnego,
• odroczony podatek dochodowy skutkujący zwiększeniem zysku brutto/zmniejszeniem straty netto,
• oraz poniesione na rzecz podmiotów powiązanych (podmiotów z państwa lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową) koszty nabycia określonych usług lub praw niematerialnych.

Projekt przewiduje ponadto, że minimalny podatek dochodowy będzie można odliczać w kolejnych latach podatkowych od klasycznego podatku CIT w zeznaniu podatkowym za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, w którym wpłacono minimalny podatek dochodowy.

Wartościami zmniejszającymi podstawę opodatkowania będą zaś:

• wszelkie odliczenia zmniejszające podstawę opodatkowania takie jak koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych oraz ulgi z art. 18 ustawy o CIT, w tym ulga B+R i nowe ulgi w ramach programu Polski Ład,
• dochody, które są uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ustawy CIT, w tym wartość odroczonego podatku dochodowego wynikająca z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej.

Warto zauważyć, że nowy minimalny podatek dochodowy od osób prawnych będzie obliczany rocznie i wpłacany na rachunek urzędu skarbowego. Podatnicy będą też zobowiązani do wykazywania pomniejszeń podstawy opodatkowania, a także kwoty minimalnego podatku dochodowego.

Podatek przychodowy, czyli minimalny CIT od osób prawnych, ma zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.