Zmiany w sposobie wydawania interpretacji indywidualnych

Jedną z kluczowych zmian zaproponowanych w projekcie jest nowelizacja przepisów o interpretacjach indywidualnych. Zgodnie z przedstawionymi przez ministerstwo finansów propozycjami waloryzacji ulegną stawki opłaty za wydanie interpretacji. Opłata ma być uzależniona od minimalnego wynagrodzenia za pracę i, zgodnie z projektem, ma być nie większa niż 100% tej stawki. Wyjątkiem są interpretacje wydawane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, dla których opłata ma wynosić nie więcej niż 1% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Dla podatników oznacza to duży wzrost opłat za wydanie interpretacji indywidualnej. Przypomnijmy, że obecnie opłata ta dla jednego pytania wskazanego we wniosku o wydanie interpretacji wynosi 40 zł. Dla porównania wynagrodzenie minimalne w 2024 r. ma wynieść 4300 zł. Jednocześnie ministerstwo zastrzega, że wysokość opłat będzie ustalana w drodze odrębnego rozporządzenia. Zgodnie z projektem opłata ma być uzależniona od właściwości urzędu skarbowego. Według propozycji ministerstwa podatnicy podlegający pod:

• Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy - zapłacą za wydanie interpretacji indywidualnej co najmniej 2 800 zł,
• Urząd skarbowy inny niż właściwy miejscowo (m.in. wojewódzkie urzędy skarbowe) - zapłacą za wydanie interpretacji indywidualnej co najmniej 1 400 zł,
• Urząd skarbowy właściwy miejscowo - zapłacą za wydanie interpretacji indywidualnej co najmniej 400 zł.

Koszt wydania opinii zabezpieczającej wzrośnie natomiast z 20 000 zł do 10-cio krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę (43 000 zł).

Ministerstwo wskazuje przy tym, że proponowany podział opłat ma dobrze oddawać zdolność finansową podatników i jednocześnie pozwalać na zmniejszenie strat generowanych przez KIS. Niemniej jednak proponowane zmiany pozostawiają opłaty za wydanie interpretacji indywidualnej dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej na obecnym poziomie. Takie działanie wydaje się sprzeczne z zaprezentowanym przez ustawodawcę celem zmian.

Co więcej, interpretacje indywidualne nie tylko, tak jak dotychczas, pozwolą na ochronę tylko jednego podatnika, nawet jeżeli inny podmiot wykazuje taki sam stan faktyczny jak przedstawiony w interpretacji, ale dodatkowo otrzymają termin ważności. Ustawodawca proponuje, aby interpretacje indywidualne były ważne przez 5 lat od dnia ich wydania lub zmiany. Co ważne, ministerstwo zaznacza również, że w przypadku złożenia wniosku o przedłużenie interpretacji na kolejne 5 lat możliwe będzie wskazanie interpretacji pierwotnej. Dotyczy to jednak tylko sytuacji, w których stan faktyczny podatnika nie uległ żadnej zmianie w czasie obowiązywania interpretacji. W takiej sytuacji, podatnik może wskazać sygnaturę interpretacji, która wkrótce ma wygasnąć, i wówczas dokonanie wyczerpującego opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) nie będzie konieczne. Oczywiście, podatnik będzie zmuszony ponieść kolejną opłatę za wniosek o przedłużenie (wydanie nowej) interpretacji, którego KIS nie będzie dogłębnie analizował, bo oprze interpretacje na wcześniej wydanej tezie.

Jednocześnie ministerstwo zapowiedziało wygaśnięcie wszystkich interpretacji indywidualnych wydanych przed 1 stycznia 2019. Zgodnie z projektem mają one stracić ważność z dniem 1 stycznia 2024 r. Dla większości podatników oznacza to konieczność ponownego wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Kontrola podatkowa dla szefa KAS, ale nie dla urzędu

W ramach dalszych zmian Ministerstwo Finansów proponuje odebranie naczelnikom urzędów skarbowych możliwości przeprowadzania kontroli podatkowych. Zgodnie z wyliczeniami ustawodawcy efektywność kontroli podatkowych z roku na rok spada. Rośnie natomiast efektywność przeprowadzanych czynności sprawdzających.

Zgodnie z projektem ustawy to właśnie na korzyść rozszerzonych kompetencji w ramach czynności sprawdzających urzędy skarbowe mają zostać pozbawione możliwości prowadzenia kontroli. Kontrole podatkowe mają jednak pozostać kompetencją szefa KAS oraz organów jednostek samorządu terytorialnego.

Przypomnijmy, że czynności sprawdzające są daleko mniej sformalizowaną procedurą niż kontrola podatkowa. W ramach czynności sprawdzających organ sprawdza de facto rozliczenia podatkowe podatnika, w tym poprawność i terminowość składanych deklaracji i wpłacanych podatków. Organy skarbowe w obecnym kształcie czynności sprawdzających nie mają możliwości weryfikacji poprawności zastosowanej przez podatników wykładni prawa podatkowego. Organ w ramach czynności sprawdzających nie może zatem zakwestionować np. prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT, jeżeli deklaracje i ewidencje podatkowe zostały w danym zakresie wypełnione poprawnie.

Zgodnie z proponowanymi zmianami instytucja czynności sprawdzających ma ulec znacznemu rozszerzeniu. Nowe czynności sprawdzające mają pozwalać urzędom skarbowym na sprawdzenie wywiązania się podatnika z obowiązków wynikających z prawa podatkowego. Redefinicja czynności sprawdzających znacząco rozszerza zakres kompetencji organów skarbowych i pozwala naczelnikom urzędów skarbowych również na weryfikację terminowości składania sprawozdań finansowych czy spełnienie możliwości korzystania z estońskiego CIT oraz wszelkich danych i dokumentów przedstawionych przez podatników organom KAS, płatników, inkasentów lub inne podmioty obowiązane. Dotychczas urzędy weryfikowały w powyższym zakresie tylko dokumenty rejestracyjne.

Czynności sprawdzające wyjdą również z siedziby urzędu skarbowego. Zmienione przepisy pozwalają urzędom na dokonanie oględzin i przesłuchanie świadków. Dotychczas narzędzia te były najczęściej wykorzystywane w trakcie kontroli podatkowych.

Rewolucja w przepisach

Zarówno zmiany w sposobie wydawania i funkcjonowania interpretacji indywidualnych jak i efektywna likwidacja kontroli podatkowych oznaczają pogorszenie sytuacji podatników. Przy rokrocznych zmianach przepisów podatkowych, których autorem jest sam fiskus, proponuje się zwiększenie obciążenia kosztem dokonywanych zmian samych podatników. Nie ma zaskoczenia, że koszt wydania jednej interpretacji i ich liczba rosną lawinowo. Nieuzasadnionym przy tym jest przerzucenie kosztu interpretacji skomplikowanego prawa podatkowego na podatnika.

Jednocześnie pod płaszczem likwidacji kontroli podatkowych następuje rozszerzenie zakresu prowadzonych czynności sprawdzających. Podatnicy pozostając bez sformalizowanej procedury, która chroniła ich przed nadużyciami ze strony urzędu podczas kontroli podatkowej zostaną praktycznie bezbronni wobec następujących po czynnościach sprawdzających postępowaniach podatkowych. Ministerstwo Finansów w niemal wszystkich proponowanych zmianach karze podatników za popełnione przez siebie błędy.

Dowiedz się więcej: Pełna lista proponowanych przez Ministerstwo Finansów zmian w Ordynacji Podatkowej

Sprawdź zmiany

Link do projektu: Konsultacje podatkowe w sprawie zmian w Ordynacji Podatkowej - Ministerstwo Finansów