Leasing operacyjny nie zawsze będzie schematem podatkowym
Trzy typy schematów podatkowych
Co do zasady, aby powstał schemat podatkowy musi wystąpić określona w przepisach cecha lub zestaw cech charakteryzujących zawarte uzgodnienie. Kształt tych cech definiuje również z jakim typem schematu podatnik może mieć do czynienia.
Na gruncie przepisów o MDR wyróżnia trzy typy schematów podatkowych:
- Uzgodnienie spełniające kryterium głównej korzyści i ogólną cechę rozpoznawczą,
- Uzgodnienie spełniające szczególną cechę rozpoznawczą,
- Uzgodnienie spełniające inną szczególną cechę rozpoznawczą.
W kontekście uzgodnień spełniających warunki 1) lub 2) możliwe jest rozpoznanie schematu podatkowego transgranicznego i innego niż transgraniczny (krajowego). Schemat transgraniczny powstaje najczęściej, gdy przynajmniej jeden z uczestników schematu ma siedzibę na terenie innego państwa niż pozostali. Warto przypomnieć, że prawidłowe rozpoznanie czy schemat spełnia przesłankę transgraniczną uzależnia dalszy przebieg analizy MDR, bo ta zachodzi w zupełnie innym kontekście dla schematów krajowych.
Dla schematów krajowych tylko kwalifikowany korzystający
Jeżeli uzgodnienie nie spełnia kryterium transgraniczności, to może wystąpić jedynie schemat krajowy. Do obowiązku raportowania o schemacie krajowym konieczne pozostaje jednak spełnienie przez korzystającego kryterium kwalifikowalności.
Kryterium kwalifikowanego korzystającego uznaje się przy tym za spełnione, jeżeli:
- przychody lub koszty albo wartość aktywów korzystającego w rozumieniu przepisów o rachunkowości, przekroczyły w roku poprzedzającym lub w bieżącym roku obrotowym równowartość 10 mln euro lub
- jeżeli udostępniane lub wdrażane uzgodnienie dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej równowartość 2,5 mln euro lub jeżeli korzystający jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów o cenach transferowych.
Wartości w euro należy przeliczyć na złote według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku kalendarzowego poprzedzającego rok, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące obowiązkiem przekazania informacji o schemacie podatkowym innym niż schemat podatkowy transgraniczny.
Dopiero po spełnieniu przez podmiot kryterium kwalifikowanego korzystającego możliwe jest rozpoznanie schematu podatkowego innego niż transgraniczny.
Leasing operacyjny jako schemat podatkowy
Leasing operacyjny może spełnić kilka cech schematu podatkowego. Wśród tych możemy wyróżnić:
I. Inne szczególne cechy rozpoznawcze (art. 86a § 1 pkt 1 Ordynacji Podatkowej):
1. Wpływ na część odroczoną podatku dochodowego lub aktywa albo rezerwy z tytułu podatku odroczonego, wynikający lub oczekiwany w związku z wykonaniem uzgodnienia u korzystającego jest istotny dla danej jednostki w rozumieniu przepisów o rachunkowości oraz przekracza w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł,
W przypadku rozpoznania leasingu jako operacyjnego dla celów podatkowych i finansowego dla rachunkowości powstaną, co do zasady, rezerwy lub aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Powstaniu aktywów/rezerw z odroczonego podatku dochodowego może towarzyszyć konieczność zgłoszenia schematu podatkowego, jeżeli ich kwota przekroczy 5 mln zł.
2. Płatnik podatku dochodowego byłby zobowiązany do pobrania podatku przekraczającego w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł, jeżeli w odniesieniu do wypłat należności wynikających lub oczekiwanych w związku z wykonaniem uzgodnienia nie miałyby zastosowania właściwe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub zwolnienia podatkowe,
Jeżeli płatności z zagranicznej umowy leasingu korzystają ze zwolnienia z podatku u źródła, to opisana wyżej cecha może zostać spełniona.
3. Różnica pomiędzy polskim podatkiem dochodowym, który byłby należny w związku z wykonaniem uzgodnienia od korzystającego nieposiadającego siedziby, zarządu ani miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdyby był on podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych lub art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, a podlegającym faktycznej zapłacie podatkiem dochodowym w państwie siedziby, zarządu lub miejsca zamieszkania korzystającego w związku z wykonaniem uzgodnienia, przekracza łącznie w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 000 000 zł;
Ze względu na odrębne traktowanie umowy leasingu w prawie krajowym i kraju siedziby leasingodawcy możliwe jest powstanie różnic w faktycznym opodatkowaniu. Jeżeli różnice między hipotetycznym, krajowym podatkiem dochodowym, a podatkiem faktycznie zapłaconym w państwie siedziby leasingodawcy przekroczą 5 mln zł, to cecha ta zostanie spełniona.
Jednocześnie warto nadmienić, że spełnienie którejkolwiek z innych szczególnych cech rozpoznawczych nie wywołuje obowiązku rozpoznania schematu podatkowego transgranicznego.
Zgodnie z art. 86a § 1 pkt 12 Ordynacji Podatkowej na gruncie innych szczególnych cech rozpoznawczych mogą powstać jedynie krajowe schematy podatkowe.
II. Ogólne cechy rozpoznawcze (art. 86a § 1 pkt 6 Ordynacji Podatkowej):
1. Dokonywane w ramach uzgodnienia czynności opierają się na znacznie ujednoliconej dokumentacji albo przyjmują znacznie ujednoliconą formę, które nie wymagają istotnych zmian w celu wdrożenia schematu u więcej niż jednego korzystającego.
Spełnienie powyższej cechy jest najczęstszą przyczyną rozpoznania przez leasingodawców schematu podatkowego. Co do zasady, oddanie przedmiotu w leasingu przebiega na zasadzie ujednoliconych czynności i dokumentacji. W opinii leasingodawców najczęściej oznacza to, że uzgodnienie zawiera ogólną cechę rozpoznawczą i powinno zostać zgłoszone jako schemat podatkowy.
2. Dochodzi do zmiany kwalifikacji dochodów (przychodów) do innego źródła dochodów (przychodów) lub zmiany zasad opodatkowania, których skutkiem jest faktycznie niższe opodatkowanie, zwolnienie lub wyłączenie z opodatkowania.
W przypadku leasingu operacyjnego możliwe jest zwiększenie kosztów uzyskania przychodu ponad kwotę hipotetycznych odpisów amortyzacyjnych od leasingowanego środka trwałego. Takie działanie spełnia wyżej przytoczoną definicję, bo prowadzi do faktycznie niższego opodatkowania.
Nie każdy leasing to schemat
Nawet po spełnieniu którejś z wyżej wymienionych ogólnych cech rozpoznawczych leasing operacyjny nie musi stać się schematem podatkowym. Do powstania krajowego schematu podatkowego konieczne jest spełnienie kryterium kwalifikowanego korzystającego. Podmiot, który otrzymał od leasingodawcy informację o zgłoszonym krajowym schemacie podatkowym nie powinien przesyłać Szefowi KAS informacji o czynnościach dokonanych w związku z realizacją schematu podatkowego, jeżeli nie spełnia kryterium kwalifikowanego korzystającego. Ograniczenie to dotyczy zarówno ogólnych jak i innych szczególnych cech rozpoznawczych.
Krajowy schemat podatkowy powstanie zawsze, jeżeli spełnione jest kryterium kwalifikowanego korzystającego i szczególna lub inna szczególna cecha rozpoznawcza.
Jeżeli natomiast podmiot spełnia kryterium kwalifikowanego korzystającego, a spełnione zostały tylko ogólne cechy rozpoznawcze schemat może nie powstać. Uzgodnienie spełniające tylko ogólne cechy rozpoznawcze musi również spełniać kryterium głównej korzyści. Zgodnie natomiast z art. 86a § 2 Ordynacji Podatkowej:
Kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, jeżeli na podstawie istniejących okoliczności oraz faktów należy przyjąć, że podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej rozsądnie oczekiwanej lub wynikającej z wykonania uzgodnienia, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia.
Chęć uzyskania korzyści podatkowej musi zatem stanowić główną lub jedną z głównych przesłanek, dla których podmiot przystępuje do realizacji umowy leasingu. Leasingodawcy nie weryfikują przy tym spełnienia przez leasingobiorcę kryterium głównej korzyści i zgłaszają schemat podatkowy bez wnikliwej analizy. Jeżeli zatem leasingobiorca potrafi uzasadnić przyczynę gospodarczą zawiązania umowy leasingu i wskazać, że korzyść podatkowa nie grała istotnej roli w podejmowanej decyzji leasingowej, to co do zasady, nie będą na nim spoczywały obowiązki związane z raportowaniem MDR.
Raportowanie MDR na ostatniej prostej
Termin przedstawienia informacji o zastosowanych schematach podatkowych MDR-3 za okresy zawieszenia 2020 – 2022 upłynął 1 sierpnia 2023 r. Podatnicy mają jednak jeszcze czas na przedstawienie informacji MDR-1 o zaległych schematach podatkowych. Ze względu na niejasne przepisy o MDR firmy zmagają się z trudnym do rozpoznania obowiązkiem. Często schematy pozostają rozpoznane nieprawidłowo, a podatnikom grożą wielomilionowe kary.
Sprawdź jak możemy pomóc: Raportowanie schematów podatkowych (MDR)
