Ministerstwo Finansów w związku z licznymi postulatami ekspertów zaproponowało przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów o grupach VAT. Zmiana terminu z 1 lipca 2022 r. na 1 stycznia 2023 r. została już zaakceptowana przez Sejm i skierowana do dalszych konsultacji przez Senat.
Grupy VAT mają zapewnić możliwość wspólnego rozliczania podatku VAT przez podmioty powiązane. Główną zaletą będzie tylko jeden zbiorczy plik JPK_VAT zamiast kilku oddzielnych JPK_VAT składanych przez poszczególne jednostki. Oznacza to brak konieczności wystawiania faktur wewnątrz grupy i efektywniejsze zarządzanie naliczonym podatkiem i przepływami pieniężnymi.
Dodatkowym atutem jest również brak konieczności stosowania mechanizmu podzielonej płatności split payment dla podmiotów z Grupy VAT oraz brak obowiązku weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników (tzw. biała lista podatników).
Grupę VAT będą mogły utworzyć podmioty, które mają ze sobą jednocześnie powiązania o charakterze finansowym, ekonomicznym i organizacyjnym, ale co ważne nie muszą one posiadać statusu Podatkowej Grupy Kapitałowej na gruncie CIT. Rozwiązanie stanowi część tzw. Polskiego Ładu.
Grupa VAT (z oznaczeniem w nazwie "grupa VAT" lub "GV" w skrócie) funkcjonować będzie przez okres nie być krótszy niż 3 lata, a w jej skład wejść mogą zarówno podmioty krajowe jak i polskie oddziały zagranicznych podmiotów i bez względu na formę prawną oraz wielkość.
Obecnie grupy VAT z powodzeniem funkcjonują w 20 różnych krajach, a 1 stycznia 2023 r. do tego grona ma dołączyć również Polska.
Tworzenie grup VAT ma być proste, co ma zachęcić przedsiębiorstwa do korzystania z nowego rozwiązania. Ustawodawca przewidział jednak jeden ważny warunek dotyczący powiązania finansowego podmiotów.
Przyjęto kryterium 50-proc. udziału kapitałowego, co oznacza, iż jeden z podatników ma posiadać bezpośrednio ponad 50 proc. udziałów lub akcji w kapitale zakładowym lub ponad 50 proc. praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50 proc. prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników należących do grupy VAT.
W przypadku powiązań organizacyjnych sytuacja jest znacznie prostsza, chodzi bowiem o pozostawanie jednostek pod wspólnym kierownictwem i działanie w porozumieniu. Powiązanie ekonomiczne oznacza natomiast taki sam charakter lub rodzaj działalności prowadzonej przez poszczególne spółki.
Nowelizacja przepisów przewidująca tworzenie grup VAT została już uchwalona przez Sejm, a izba wyższa Parlamentu wniosła do ustawy kilka drobnych poprawek i skierowała projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Finansów Publicznych.