Graniczny podatek węglowy CBAM. Nowelizacja ustaw krajowych

Okres przejściowy mechanizmu CBAM - projektowane regulacje

Rozporządzenie CBAM ustanawia tzw. mechanizm CBAM (graniczny podatek węglowy). Ma on zastosowanie do importu określonych towarów przywożonych na obszar celny Unii Europejskiej takich jak cement, energia elektryczna, nawozy, żeliwa i stal, aluminium oraz wodór.

Raportowanie CBAM – dowiedz się jak możemy pomóc

Rozporządzenie CBAM przewiduje okres przejściowy a po nim docelowy. W odniesieniu do okresu przejściowego CBAM, przyjęto rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2023/1773 z 17 sierpnia 2023 r. ustanawiające zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 w odniesieniu do obowiązków sprawozdawczych do celów mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 w okresie przejściowym.

W celu wykonania aktów prawa Unii Europejskiej projektowana jest nowelizacja ustawy:

• z 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2022 r. poz. 673, z późn. zm., zwana „USZE”)

  oraz

• z 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2023 r. poz. 589 z późn. zm., zwana „USH”).

Projekt nowelizacji ustaw – najważniejsze rozwiązania

Nowelizacja ustaw USZE i USH obejmuje m.in. następujące rozwiązania:

• Nadanie Krajowemu ośrodkowi bilansowania i zarządzania emisjami (KOBiZE) roli właściwego organu w okresie przejściowym;
• Umożliwienie dostępu do rejestru przejściowego CBAM za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC);
• Przyznanie KOBiZE kompetencji do wydawania decyzji administracyjnych, z ministrem właściwym do spraw klimatu jako organem odwoławczym II instancji.

CBAM – korzyści płynące z projektowanych nowelizacji

Nowelizacja powyżej wspominanych ustaw jest niezbędna, ponieważ brak jest obecnie alternatywnych rozwiązań prawnych umożliwiających implementację unijnych regulacji. Ich przyjęcie przyniesie szereg korzyści, w tym m.in.:

• Zapewni zgodność z prawem unijnym i wypełnienie zobowiązań międzynarodowych Polski;
• Zapewni skuteczną implementację mechanizmu CBAM i ograniczenie emisji gazów cieplarnianych;
• Wzmocnieni potencjał analityczny Polski w zakresie klimatu i energii;
• Stworzy stabilny i przejrzysty system prawny dla CBAM.

Proponowane zmiany należy ocenić pozytywnie. Gwarantują one szybką i sprawną implementację nowych przepisów, zwiększają przejrzystość systemu oraz wzmacniają potencjał instytucjonalny odpowiedzialnych organów. Organem odpowiedzialnym za opracowanie projektu jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

CBAM: Sprawozdawczość w okresie przejściowym – co wiedzieć należy?

Przed pełnym wejściem w życie mechanizmu CBAM w roku 2026, w latach 2024-2025 ustanowiono okres przejściowy, w którym importerzy wybranych towarów zobowiązani są do składania kwartalnych sprawozdań CBAM.

W tym czasie importerzy produktów objętych regulacjami zobowiązani są do raportowania całkowitej emisji gazów cieplarnianych wbudowanej w importowane towary. Do tej grupy towarów należą m.in.: cement, żelazo i stal, aluminium, nawozy sztuczne oraz energia elektryczna.

Harmonogram raportowania:

• Pierwsze sprawozdanie CBAM za IV kwartał 2023 r. należało złożyć do końca stycznia 2024 r.
• Kolejne sprawozdania są składane do końca miesiąca następującego po kwartale, w którym dokonano importu objętych obowiązkiem towarów.

CBAM – jak się przygotować?

Okres przejściowy CBAM ma dać importerom czas na zapoznanie się z systemem i wdrożenie odpowiednich procedur wewnętrznych, a także na przygotowanie się na przejście na ustalanie wartości rzeczywistych (od 1 lipca 2024 r.). Czas ucieka, należy więc już teraz podjąć współpracę z dostawcami w celu ustalenia poziomu wartości rzeczywistych i rozpocząć budowanie procesu należytej staranności. Trzeba także zadbać o wypracowanie metodyki pomiaru emisji.

Wczesne zapoznanie się z regulacjami i wdrożenie odpowiednich procedur usprawni proces sprawozdawczości oraz pozwoli uniknąć lub złagodzić ewentualne kary w przypadku kontroli ze strony właściwych organów. Z pewnością importerów czeka w związku z raportowaniem CBAM ogrom pracy do wykonania. Nie zwlekaj więc z rozpoczęciem przygotowań, zapytaj eksperta o ofertę już dziś!

Raportowanie CBAM – dowiedz się jak możemy pomóc

Zobacz także nagranie z naszego webinaru: CBAM – nowe wymogi raportowania od 1 sierpnia 2024